Przed konkursem matematycznym
Zadania
Zadanie 1–41.
Wyznacz wszystkie dodatnie liczby całkowite, które można przedstawić w postaci sumy liczby pierwszej i liczby złożonej.

Odp.: Szukane liczby to wszystkie liczby naturalne większe od 5.
Zauważ, że każda liczba parzysta jest sumą liczby 2 oraz
liczby parzystej. Poszukaj podobnego rozkładu dla liczb nieparzystych.
Zadanie 1–40.
W pewnej szkole jest 100 uczniów. Języka hiszpańskiego uczy się 60 uczniów,
francuskiego — 70, niemieckiego — 80, a angielskiego — 91.
Wykaż, że pewna osoba w szkole uczy się wszystkich czterech języków.

Przypuśćmy, że każdy uczeń uczy się co najwyżej trzech języków
i każdy z nich ma po jednym zeszycie do każdego z tych przedmiotów.
Jaka jest maksymalna łączna liczba wszystkich zeszytów?
Zadanie 1–39.
Na poniższym rysunku dane są dwa kwadraty o wspólnym wierzchołku. Odcinki żółte mają długości a i b, a zielony długość c. Wykaż, że a+b ≥ c.

Uzasadnij, że długość żółtego przerywanego odcinka jest równa a.
W tym celu poszukaj trójkątów przystających.

Zadanie 1–38.
W poniższym dodawaniu różnym literom odpowiadają różne cyfry, a takim samym literom — takie same cyfry. Czy taki zapis dodawania jest możliwy?

Odp. Taki zapis dodawania nie jest możliwy.
Uzasadnij najpierw, że E=T+1, a następnie, że E+E=10+T. Doprowadź do sprzeczności,
przyglądając się drugiej kolumnie dodawania (od prawej strony).
Zadanie 1–37.
Wykaż, że liczba złożona z 91 jedynek jest złożona.

Uzasadnij, że liczba ta jest podzielna przez 1111111 (7 jedynek). Może się przydać równość 91=7∙13.
Zadanie 1–36.
Dany jest trapez ABCD o podstawach AB i CD. Przekątne tego trapezu
przecinają się w punkcie E. Oznaczmy przez S, T oraz W odpowiednio pola trójkątów ABE, CDE oraz trapezu ABCD.
Wykaż, że √S+√T=√W.

Oznacz przez a, b odpowiednio długości podstaw AB, CD, a przez
c długość wysokości trójkąta ABE opuszczonej z wierzchołka E. Wyznacz długość wysokości trójkąta CDE poprowadzonej z wierzchołka E.
Zadanie 1–35.
Przez punkt leżący wewnątrz kwadratu poprowadzono proste prostopadłe, które dzielą kwadrat na 4 czworokąty A, B, C, D, w sposób przedstawiony na rysunku. Wykaż, że suma obwodów czworokątów A i C jest równa sumie obwodów czworokątów B i D.

Uzasadnij, że suma długości odcinków zielonego i żółtego
jest równa sumie długości odcinków czerwonego i niebieskiego.

Zadanie 1–34.
Dane są takie liczby całkowite a, b, dla których liczba a+4b jest podzielna przez 7. Wykaż, że wtedy liczba 2a+b jest także podzielna przez 7.
2a+b=2(a+4b)-7b.
Zadanie 1–33.
Na tablicy napisano skończenie wiele (i więcej niż jedną) różnych liczb rzeczywistych. Okazało się, że dla każdych dwóch napisanych liczb została napisana także ich suma. Jakie liczby napisano na tablicy? Podaj wszystkie możliwości.
Odp.:
Na tablicy napisno dwie liczby (a,0) lub trzy liczby (a,-a,0), gdzie a jest dowolną liczbą różną od 0.
Uzasadnij, że suma pewnych dwóch (różnych od 0) liczb napisanych na tablicy i mających ten sam znak
nie może być zapisana na tablicy.
Zadanie 1–32.
Na boku AD kwadratu ABCD zbudowano trójkąt równoboczny skierowany do wnętrza tego kwadratu.
Punkt P leży na boku AD, przy czym kąty APB oraz DPE mają tę samą miarę α. Wyznacz α.
Odp.: α=75°.
Oznacz przez F punkt symetryczny do punktu E względem prostej AD.
Uzasadnij, że punkt P leży na odcinku BF. Następnie wyznacz miary kątów trójkąta ABF.
Zadanie 1–31.
Wykaż, że pole zielonego trójkąta jest równe polu pomarańczowego trójkąta.
(Wymiary kwadratów mogą być dowolne.)
Zadanie 1–30.
Po wykonaniu wszystkich działań liczbę
1^1+2^2+3^3+...+100^100
zapisano w systemie dziesiętnym, uzyskując pewną liczbę n-cyfrową. Ile jest równe n?
Odp.: n=201.
Zauważ, że liczba 1^1+2^2+3^3+...+99^99 jest mniejsza od 99∙99^99.
Wywnioskuj stąd, że wyjściowa liczba jest mniejsza od 2∙100^100.
Zadanie 1–29.
Jaka jest miara kąta α?
Zadanie 1–28.
Wykaż, że jeżeli liczby p oraz 3p+1 są pierwsze, to liczba 5p+1 jest również pierwsza.
Uzasadnij, że jedna z liczb p lub 3p+1 jest parzysta.
Zadanie 1–27.
Dana jest liczba 8-cyfrowa a.
Liczba 8-cyfrowa b powstaje z liczby a poprzez przestawienie cyfry jedności liczby a na początek. Wykaż, że jeśli liczba a jest podzielna przez 101, to liczba b także jest podzielna przez 101.
Liczbę a przedstaw w postaci 10∙k+c, gdzie k jest pewną liczbą 7-cyfrową, a c pewną cyfrą.
Następnie zapisz liczbę b przy pomocy liczb k i c.
Zadanie 1–26.
Wyznacz wszystkie liczby naturalne n, które można przedstawić w postaci sumy co najmniej dwóch liczb naturalnych (niekoniecznie różnych), których iloczyn także jest równy n.
(Przykładem takiej liczby n jest 4, gdyż 4=2+2 oraz 4=2∙2.)
Odp. Warunki zadania spełniają wszystkie liczby złożone n.
Liczbę złożoną n przestaw w postaci iloczynu dwóch liczb naturalnych p, q większych od 1,
po czym pomnóż ten iloczyn przez odpowiednią liczbę jedynek.
Zadanie 1–25.
Trzy kwadraty na poniższym rysunku mają wspólny wierzchołek oraz są przystające.
Znając kąty α, β, γ, oblicz miary kątów trójkąta ABC.
Odp. Miary kątów trójkąta ABC przy wierzchołkach
A, B, C są równe odpowiednio 45°+α/2, 45°+β/2, 45°+γ/2.
Zauważ, że odległości od wspólnego wierzchołka trzech kwadratów do punktów
A, B, C są równe.
Zadanie 1–24.
Udowodnij następującą zależność:
Zauważ, że liczba 111...1 (2n jedynek) jest równa (10^(2n)-1)/9. Zapisz pozostałe
dwie liczby w analogiczny sposób.
Zadanie 1–23.
Dana jest dodatnia liczba rzeczywista a. Wiadomo, że liczby
a^4 oraz a^15 są wymierne. Wykaż, że liczba a jest wymierna.
Zadanie 1–22.
Punkty E i F leżą odpowiednio na bokach BC i CD kwadratu ABCD,
przy czym EC=FC. Prosta przechodząca przez punkt F i prostopadła do prostej AE
przecina prostą AB w punkcie P. Wykaż, że AF=PF.
Uzasadnij, że zaznaczone na rysunku kąty są równe.
Zadanie 1–21.
Wykaż, że dla każdej liczby naturalnej n poniższa liczba jest potęgą liczby 2 o wykładniku naturalnym.
Pomnóż dany iloczyn z lewej strony przez 2–1. Skorzystaj
wielokrotnie ze wzoru (a-b)(a+b)=a^2-b^2.
Zadanie 1–20.
Wykaż, że liczba 2^654 ma więcej niż 196 cyfr w zapisie dziesiętnym.
Zapisz daną liczbę w poniższej postaci. Zauważ, że 2^10=1024>10^3.
Zadanie 1–19.
Wykaż, że w dowolnym trójkącie prostokątnym
suma długości przyprostokątnych jest mniejsza od sumy długości przeciwprostokątnej
i wysokości trójkąta poprowadzonej do niej. (Zgodnie z oznaczeniami rysunku:
a+b<c+h.)
Podnieś obie strony dowodzonej nierówności do kwadratu.
Pamiętaj o twierdzeniu Pitagorasa oraz wzorach na pole trójkąta.
Zadanie 1–18.
Dana jest liczba pierwsza p. Wykaż, że reszta z dzielenia
liczby p przez 30 jest liczbą pierwszą lub równą 1.
Uzasadnij najpierw, że każda liczba złożona mniejsza od 30 dzieli się przez 2, 3 lub 5.
Zadanie 1–17.
Rowerzysta pokonał pewną trasę, jadąc ze średnią prędkością 30 km/h.
Gdy dojechał do celu, natychmiast zawrócił i tę samą trasę pokonał ze
średnią prędkością 20 km/h. Jaka była średnia prędkość rowerzysty
podczas całej jazdy?
Odp.: 24 km/h.
Oznacz przez a długość trasy rowerzysty (w kilometrach) w jedną stroną.
Ile godzin jechał rowerzysta w każdą ze stron?
Zadanie 1–16.
Cięciwa CD pewnego okręgu przecina średnicę AB pod kątem 30 stopni i dzieli ją na dwa
odcinki długości 6 i 2. Oblicz długość cięciewy CD.
Oblicz najpierw promień okręgu, a następnie odległość środka okręgu od cięciwy CD.
Zadanie 1–15.
Wyznacz wszystkie takie liczby pierwsze p, że liczba
p^2+2 jest także pierwsza.
Odp.: Jedyną taką liczbą jest p=3.
Uzasadnij, że jeśli liczba p nie jest podzielna przez 3,
to liczba p^2+2 jest podzielna przez 3.
Zadanie 1–14.
Wykaż, że dla dowolnej liczby
nieparzystej n liczba n^5-n jest podzielna przez 240.
Przekształć najpierw dane wyrażenie do
poniższej postaci. Uzasadnij następnie, że pewien z czterech otrzymanych czynników jest podzielny przez 3 i pewien jest podzielny przez 5. Następnie zauważ, że jeśli n jest liczbą nieparzystą, to jeden
z czynników n–1 lub n+1 jest podzielny przez 4.
Zadanie 1–13.
Wykaż, że dla dowolnej liczby
naturalnej n liczba n^5-n jest podzielna przez 30.
Przekształć najpierw dane wyrażenie do
poniższej postaci. Uzasadnij następnie, że pewien z czterech otrzymanych czynników jest podzielny przez 2, pewien przez 3, a także pewien przez 5.
Zadanie 1–12.
Na bokach trójkąta zbudowano po jego zewnętrznej stronie trzy
prostokąty. Wiedząc, że pomarańczowe odcinki są prostopadłe i mają długości a, b, oblicz sumę pól zacieniowanych trójkątów.
Odp.: ab/2.
Zadanie 1–11.
Dwa kwadraty i jeden prostokąt umieszczono na płaszczyźnie w sposób przedstawiony na rysunku. Znając długości a, b zaznaczonych odcinków oraz wiedząc, że są one prostopadłe,
oblicz sumę pól zacieniowanych trójkątów.
Odp.: ab/2.
Obróć dwa trójkąty w sposób przedstawiony na rysunku, sklejając wszystkie szare trójkąty ze sobą.
Uzasadnij, że powstał w ten sposób trójkąt i jest on prostokątny.
Zadanie 1–10.
Wyznacz wszystkie dodatnie liczby całkowite n,
dla których liczba n^4+4 jest pierwsza.
Odp.: n=1 jest jedyną liczbą spełniającą warunki zadania.
Zadanie 1–9.
Wewnątrz trójkąta równobocznego wybrano dowolny punkt.
Wykaż, że suma odległości tego punktu od boków trójkąta jest równa wysokości
tego trójkąta.
Łącząc wybrany punkt z wierzchołkami trójkąta
równobocznego, rozcinamy wyjściowy trójkąt na trzy mniejsze trójkąty. Porównaj sumę pól uzyskanych trzech trójkątów z polem danego trójkąta równobocznego.
Zadanie 1–8.
Przekątne pewnego trapezu mają długości 15 i 20,
a wysokość trapezu ma długość 12. Oblicz pole tego trapezu.
Odp:. 150 lub 42.
Przedłuż dolną podstawę o długość górnej podstawy. Zauważ, że czworokąt,
którego przeciwległymi bokami są zielone odcinki jest równoległobokiem.
Zadanie 1–7.
Przekątne pewnego trapezu są prostopadłe i mają długości 3 i 4.
Oblicz sumę długości podstaw tego trapezu.
Odp:. 5.
Przedłuż dolną podstawę o długość górnej podstawy. Zauważ, że czworokąt,
którego przeciwległymi bokami są pomarańczowe odcinki jest równoległobokiem.
Zadanie 1–6.
Wyznacz wszystkie liczby całkowite a, dla których
liczba (2a+3)/(a–2) jest całkowita.
Odp:. a równa się –5, 1, 3 lub 9.
Zadanie 1–5.
Wykaż, że prostokąt o wymiarach 9x4 można podzielić na dwa wielokąty,
z których da się złożyć kwadrat.
Zadanie 1–4.
Wewnątrz sześciokąta wypukłego wybrano dowolny punkt i połączono
go ze środkami boków sześciokąta. Wykaż, że suma pól zacieniowanych czworokątów
jest równa sumie pól niezacieniowanych czworokątów.
Połącz dany punkt leżący wewnątrz sześciokąta z wierzchołkami sześciokąta. Zauważ pary trójkątów o równych polach.
Zadanie 1–3.
Czy istnieje takich 1000 kolejnych liczb naturalnych, z których żadna
nie jest liczbą pierwszą?
Tak, takie liczby istnieją, na przykład:
1001!+2, 1001!+3, 1001!+4, ..., 1001!+1001.
Uwaga: Symbol n! oznacza iloczyn wszystkich liczb naturalnych od 1 do n.
Zadanie 1–1.
Trójkąt równoboczny można podzielić na dwa, trzy lub cztery przystające
trójkąty. A czy istnieje taki trójkąt, który można podzielić na pięć trójkątów przystających?
Tak, istnieje! Takim trójkątem jest na przykład trójkąt prostokątny
o przyprostokątnych długości 1 oraz 2.